İyon Nedir?
10 Haziran 2020Bir atom, çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü Proton, yüksüz Nötron ve çekirdek etrafında belli yörüngelerde dönen negatif yüklü elektronlardan oluşur. Bir ya da daha çok elektron kazanmış ya da yitirmiş elektrik yüklü atom veya moleküllere İyon denir.
Nötr durumda olan bir atom ya da molekülün elektron kaybetmesi ile oluşan elektrik yüklü parçacığa pozitif iyon, elektron almasıyla oluşan elektrik yüklü parçacığa ise negatif iyon denilmektedir.
Bir Elektron, Proton’dan 1.800 kat daha hafif olduğu için bazı şartlar sağlandığında atomdaki yörüngesinden koparılabilmektedir.
Aşağıda animasyonda anlaşılması kolay olduğu için nötr halde yalnızca 2 elektronlu bulunan Helyum atomunun son yörüngesine bir elektron alarak negatif iyon haline gelmesi gösterilmektedir.
İyonların Doğadaki Durumları Nedir?
Yaklaşık %78’i Azot, %21’i Oksijen, % 1’i de Su Buharı, Karbondioksit ve diğer gazlardan oluşan atmosferdeki hava içinde, her 10 negatif iyona karşı ortalama 12 pozitif iyon bulunmaktadır. Doğal ve temiz havanın bulunduğu bir yeryüzü bölgesinde 1 cm3 havada toplam ~ 4.000 iyon bulunmaktadır. Sağlıksız ve kirlenmiş soluduğumuz şehir havasında ise yaklaşık 100 negatif, 150-200 pozitif iyon bulunmaktadır.
Doğada negatif ve pozitif iyonlar havaya enerji transfer edilmesi durumunda oluşurlar. Şelalelerden şiddetli bir şekilde dökülen dalgalar, okyanustaki dalgalar, yıldırım, yağmur ve bulutlarda oluşan sürtünme etkisi, topraktan ve kayalardan çıkan doğal enerji yayılımı, uzaydan gelen kozmik ışınlar, bitkilerin fotosentezi, fırtınalar ve rüzgarlar iyon oluşumunu sağlayan başlıca doğal etkenlerdir.
Hareket eden suyun içindeki enerji, çok sayıda negatif iyon üretebilmektedir. Şelalelerde olduğu gibi, sert bir yüzeye çarpan su moleküllerinden ayrılan elektronlar çevreye yayılırken, geride kalan pozitif yüklü su molekülleri zemin tarafından nötralize edilirler. Deniz kıyısında ve nehir kenarlarında, dalgaların kıyıdaki kayalara çarptığı yerlerde de her zaman negatif iyon sayısı pozitif iyon sayısından çok daha fazladır. Benzer durum, sabahları almış olduğumuz duşta da gerçekleştiği için, duştan parçalanarak fışkıran suyun ürettiği negatif iyonlar güne daha zinde başlamamıza katkıda bulunurlar.
Yapılan ölçümler neticesinde, Niagara Şelalesi çevresindeki negatif iyon sayısının 100.000 adet / cm³ değerinin üzerine çıktığı tespit edilmiştir. Yani Niagara Şelalesini dünyanın en büyük negatif iyon fabrikasıdır.